عنوان اثر | فلسفۀ فرهنگ از هردر تا نیچه |
نویسنده | محمدمهدی اردبیلی |
ناشر | پژوهشگاه علوم انسانی ومطالعات فرهنگی |
تاریخ چاپ اول | 1400 |
تعداد صفحات | 210 |
هرچند اندیشیدن به «فرهنگ» سابقهای طولانی دارد، اما آنچه امروز به عنوان «فلسفۀ فرهنگ» شناخته شده است بیشتر تحت تاثیر نظرورزیهای متفکران آلمانی قرن 18 و 19 میلادی است. برداشت مدرن از فرهنگ در همین دوره شکل میگیرد و تحلیلِ نسبتِ تاریخی و مفهومی میان مفاهیم کولتور (kultur) و بیلدونگ (Bildung) در فهم مبانی فلسفۀ فرهنگ نقشی حائز اهمین ایفا میکند. علی رغم اندیشه های روسو، دیدرو، ولتر،ویکو، لایبنیتس و دیگران، می توان نشان داد که (یوهان گتفرید فن) هردر نخستین متفکری است که برای فرهنگ جایگاه و معنایی متافیزیکی و فلسفی قائل شد. در نتیجه، کتاب حاضر بحث خود را با استخراج نوعی فلسفۀ فرهنگ از هردر آغاز کرده و پس از اشاره ای به معنای فرهنگ در فلسفۀ نقادیِ ایمانوئل کانت به نقطۀ اوج مواجهۀ فلسفۀ مدرن و فرهنگ نزد گئورگ ویلهلم فریدریش هگل را می برد. پس از ترسیم مواجهۀ مدرن با فرهنگ، از هردر تا هگل، این کتاب در انتها بحثش را با یکی از مناقشه برانگیزترین متفکران تاریخ، یعنی فریدریش نیچه، به پایان می برد. او را می توان در مقام بارزترین پیام آور فروپاشی ایده ها و آرمان ها، منادی جهانِ فرهنگیِ تازه ای دانست که صفت مشخصه اش همان نیهیلیسمی است که امروزه همۀ ما در آن به سر می بریم.